Hoogte van de pensioenpremie zorgt voor onderzekere werknemers
Er zijn nogal wat onzekerheden bij werknemers over de hoogte van de pensioenpremie en over wat dit nu betekent. Pensioen is en blijft voor velen een moeilijk begaanbaar terrein. Het is aan degenen die het wel begrijpen de taak om dit in “Jip en Janneke taal” uit te leggen. In dit artikel ga ik uitleggen hoe je de pensioenpremie kunt berekenen. De pensioenuitkering berekenen gaat nog een stap verder wat betreft moeilijkheidsgraad, maar ook dat wil ik graag uitleggen.
De pensioenpremie
De pensioenpremie berekenen is in eerste instantie afhankelijk van het pensioensysteem. Op dit moment kennen we in Nederland twee pensioensystemen die gangbaar zijn. De eerste regeling ,en ook de meest gehanteerde regeling, heet de “middelloon regeling”. De andere regeling heet “beschikbare premieregeling”. Deze wordt tot nu toe veel gebruikt binnen sectoren waar geen verplichte pensioenregeling van kracht is. De internationale termen voor deze twee regelingen zijn “Defined benefit” en “Defined contribution”.
Pensioenpremie berekenen bij middelloon regeling
Bij een middelloon regeling wordt er eigenlijk gerekend met een percentage van het bruto jaarsalaris. Grote pensioenfondsen (APG, Zorg en Welzijn, PME enz.) stellen dit percentage samen met werknemer en werkgever vast. Bij de pensioenpremie berekening wil je enerzijds niet dat deze “tekortschiet” en er dus onvoldoende opbouw plaatsvindt. Anderzijds is het ook niet de bedoeling dat de werknemer en werkgever te veel kosten gaan maken en hierdoor het inkomen van de werknemer en de winst van het bedrijf daaronder lijden. Jaarlijks moeten de pensioenfondsen toetsen zelf toetsen of de premie-inkomsten voldoende zijn om de uitkeringen nu en in de toekomst te kunnen garanderen. Hierin schuilt ook de enorme problematiek waar, met name, de grote pensioenfondsen het erg lastig mee hebben in de laatste 10 jaar. Dit heeft er mede voor gezorgd dat dit systeem in de toekomst gaat verdwijnen.
Bij dit systeem van pensioenpremie berekenen vormt het bruto-inkomen dus de basis. Ook het vakantiegeld telt hier meestal mee. In een aantal gevallen tellen er ook andere zaken mee, zoals een vaste 13e maand. Verder is het zo dat bij het berekenen van pensioenpremie er over het eerste deel van het inkomen geen pensioenopbouw plaatsvindt. Dit wordt franchise genoemd en dit is wettelijk verplicht. Het is verplicht doordat de overheid iedere ingezetene in Nederland al een staatspensioen, de AOW, toekent.
Pensioengrondslag
Zo, nu hebben we dus een bruto-inkomen per jaar, opgeteld met vakantiegeld en verminderd met de franchise. Nu houden we een bedrag op jaarbasis over en dit noemen we de pensioengrondslag, ook wel aangeduid met PG. De laatste stap van de pensioenpremie berekenen is het toepassen van het afgesproken percentage over de pensioengrondslag. Hieruit wordt de jaarpremie berekend. Dit is de totale premie, waarbij in verreweg de meeste gevallen ook nog een verdeling tussen werknemer en werkgever is afgesproken. Dat kan bijvoorbeeld 50-50 zijn, maar ook 80-20. Als je dus een inhouding pensioenpremie op de loonstrook ziet, dan hoeft dit niet gelijk iets te zeggen over de kwaliteit van de pensioenregeling.
Pensioenpremie berekenen bij beschikbare premieregeling
De tweede manier van pensioenpremie berekenen gaat volgens de beschikbare premieregeling (defined contribution). Hierbij is er meestal een oplopend percentage van toepassing, waarbij je meer pensioen opbouwt naarmate je ouder wordt (en vaak meer inkomen hebt). Deze oplopende percentages noemen we staffels en deze gaan iedere 5 jaar omhoog. De hoogte van deze staffels moet voldoen aan allerlei regels, maar ook daar ga ik in dit artikel verder niet op in. Als je weet hoe oud je bent, dan weet je welk percentage je moet gebruiken. Ook bij deze regeling wordt dit percentage over de pensioengrondslag genomen en dan heb je de berekening pensioenpremie klaar.
Pensioenuitkering berekenen, Het verschil tussen de twee regelingen
Wat is nu het echte verschil tussen deze twee regelingen? Het echte verschil is dat er bij de middelloonregeling wordt uitgegaan van een vaste en gegarandeerde pensioenuitkering op pensioendatum. Vervolgens wordt er “teruggerekend” naar een pensioenpremie die voldoende moet zijn om deze gegarandeerde pensioenuitkering te kunnen doen. Bij de berekening pensioenpremie volgens de beschikbare premieregeling wordt er een bedrag (kapitaal) opgebouwd volgens de aangegeven staffelpercentages. Uiteindelijk wordt daarmee een bedrag opgebouwd dat hopelijk voldoende pensioen biedt op pensioengerechtigde leeftijd. Een belangrijk verschil dus.
Hiermee heb ik ook al een beetje verklapt hoe je de pensioenuitkering kunt berekenen volgens de beschikbare premieregeling. De basis daarvan is het bedrag dat je uiteindelijk, al dan niet via beleggingen, opgebouwd hebt. Met dit bedrag kun je vervolgens gaan “shoppen” bij diverse aanbieders. Als de rente hoog is, krijg je ook een hogere uitkering. In de afgelopen jaren hebben we te maken met een lage rente en zijn de pensioenuitkeringen hieruit dus ook laag.
De pensioenuitkering berekenen volgens een middelloonregeling is heel anders. Hierbij staat namelijk al op voorhand vast welk stukje pensioen je komend jaar gaat opbouwen. Hierbij geldt wederom de pensioengrondslag, waarover een bepaald percentage wordt “toegezegd”. Het wettelijke maximum op dit moment is 1,875%. Stel iemand heeft een pensioengrondslag van € 40.000,- per jaar en een opbouwpercentage van 1,75%, dan is de pensioenopbouw over dat specifieke jaar € 700,-. Dit bouwt jaarlijks verder op.
Pensioenakkoord
Voor de zekerheid van de toekomst van deze regelingen is er een pensioenakkoord gesloten. In dit pensioenakkoord is onder andere afgesproken dat het middelloonsysteem verdwijnt. Ook de opgebouwde aanspraken daarvan (vaste uitkeringen) zullen worden omgezet in een systeem dat sterk lijkt op een beschikbare premieregeling. Er wordt daarbij wel meer gestuurd op zekerheden, dan momenteel bij beschikbare premieregeling, maar garanties komen toch te vervallen.
Dit concludeert mijn korte uitleg over het berekenen van pensioenpremie en pensioenuitkering. Meer informatie nodig? Neem dan contact op met één van onze specialisten.
Pensioencommunicatie, de stap naar waarde!
Voor werknemers is pensioen ver weg, ingewikkeld en abstract. Toch is het belangrijk om na te denken over hun financiele toekomst. Hierbij komt pensioencommunicatie om de hoek kijken! Alles weten over een goede pensioencommunicatie? Bekijk onze pdf over pensioencommunicatie!
